Słownika wyrazów kłopotliwych
  • przy pomocy czy za pomocą?
    12.01.2005
    12.01.2005
    Witam serdecznie.
    Ostatnio od znajomej redaktorki i tłumaczki dowiedziałem się, iż forma przy pomocy może być używana tylko z osobami (przy pomocy kogoś), natomiast do przedmiotów powinno być stosowane za pomocą (czegoś). Szybkie badanie w internecie – w tym również na stronach poradni – wykazało, iż jest to rozróżnienie praktycznie nieistniejące. Czy tak jest faktycznie, czy tak kiedyś było, ale już nie jest, czy tak w ogóle nie było i nie jest?
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Jarek Hirny
  • różności
    19.06.2001
    19.06.2001
    Mam 3 nurtujące mnie pytania. Oto one:
    1. Która forma jest poprawna: tobie czy ci? A jeśli tobie, to czy w każdym wypadku?
    2. Dlaczego mówi się „Pojadę na Ukrainę”, ale „Pojadę do Polski"? Od czego to zależy?
    3. Która forma jest poprawna: spóźniać czy spaźniać?
    Z góry dziękuję za rozwianie moich wątpliwości.
  • siedem pizz
    7.10.2009
    7.10.2009
    Witam serdecznie,
    chciałbym spytać o odmianę rzeczownika pizza w liczbie mnogiej. Szczególnie kłopotliwy wydaje się dopełniacz, ale być może to moje subiektywne odczucie?
    Łączę wyrazy szacunku,
    Tomasz Matczak
  • Starzy – szlachetni?
    9.11.2014
    9.11.2014
    Szanowni Państwo,
    spotykam się czasem z przekonaniem, że nieodmienianie słów radio i studio jest przejawem elegancji językowej „w starym, dobrym stylu”. Czy rzeczywiście istnieją podstawy do takiego postrzegania braku odmiany w tych wypadkach? Na podobnej zasadzie zetknąłem się z uznawaniem formy postaci za „szlachetniejszą” niż postacie. (Chodzi oczywiście o mianownik lm. rzeczownika postać). Dodam, że dotyczy to ludzi młodych.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • szkod czy szkód

    3.02.2006
    3.02.2006

    Nowy słownik ortograficzny PWN podaje, że samochód marki Škoda to skoda albo škoda, a wariantywne formy dopełniacza liczby mnogiej to skod a. skód oraz škod a. škód. W pewnym słowniku podano, że samochód marki Škoda to szkoda (tak zalecono wymawiać wyraz škoda w poradni na stronie https://rjp.pan.pl), ale nie zaznaczono, jak powinien wyglądać dopełniacz liczby mnogiej. Czy można więc, analogicznie za NSO PWN, używać form szkod a. szkód? Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.

  • Tanio kosztuje? Ciężko powiedzieć!
    25.06.2007
    25.06.2007
    Dzień dobry,
    czy poprawny jest powszechnie ostatnio stosowany, m.in. przez dziennikarzy w programach informacyjnych, zwrot ciężko powiedzieć?
    Czy coś może kosztować taniej lub drożej (zamiast kosztować mniej lub więcej)?
    Pozdrawiam serdecznie
    Maria Poniewierska
  • toby i to by
    4.12.2007
    4.12.2007
    Dzień dobry.
    Chciałbym zapytać, w jakich przypadkach toby pisze się łącznie. Regułkę znam – kiedy to pełni rolę spójnika. Ale naprawdę wiele mi to nie tłumaczy. Czy istnieje oboczność: wedle chęci można pisać to by i toby? Czy może rzeczona reguła jest żelazna i każde od niej odstępstwo grozi zlinczowaniem przez impulsywnych purystów? Na przykład czy w zdaniu „Gdybym to zrobił, tobym był szczęśliwy” jest błąd ortograficzny?
  • unikalny i unikatowy
    24.03.2003
    24.03.2003
    Dzień dobry,
    moje pytanie dotyczy różnicy pomiędzy słowami: unikalny i unikatowy. Bardzo mgliście pamiętam wypowiedź profesora Markowskiego sprzed paru lat na ten temat. Wydaje mi się, że były różnice znaczeniowe. Czy rzeczywiście przymiotniki znaczą co innego? Jeśli tak, to co.
    Z pozdrowieniami – Magda Charytończyk
  • w czwartek czy we czwartek?
    19.05.2003
    19.05.2003
    Która forma jest poprawna: w czwartek czy we czwartek?
  • w czy we?
    14.03.2003
    14.03.2003
    Przed jakimi grupami spółgłoskowymi należy używać przyimków ze, we? O ile słownikowe przykłady są dość jednoznaczne (np. ze snu, we wsi), o tyle w niektórych sytuacjach mam wątpliwości (jak np. powinno być – z wzornika czy ze wzornika?).
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego